ลดเค็ม ลดความดันโลหิตสูงด้วย
DASH Diet

     อาหารแดช (DASH Diet): DASH ย่อมาจาก Dietary Approaches to Stop Hypertension เป็นหลักการบริโภคอาหารที่โครงการวิจัยทางด้านอาหารในประเทศสหรัฐอเมริกาสนับสนุนว่าสามารถช่วยยับยั้งโรคความดันโลหิตสูงได้ โดยการบริโภคอาหารรูปแบบแดชเป็นเวลามากกว่า 12 สัปดาห์ พบว่าระดับความดันโลหิตลดน้อยลง ซึ่งเป็นตัวที่จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและยังช่วยให้ยาลดความดันมีประสิทธิภาพมากขึ้นจนได้รับการยอมรับว่าเป็นอาหารที่แพทย์และนักกำหนดอาหารแนะนำให้ใช้ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง และผลการวิจัยพบอีกว่าอาหาร “แดช” ลดความดันได้มากที่สุดเมื่อเทียบกับอาหารประเภทไขมันต่ำที่เคยแนะนำกันมาในอดีต กลุ่มคนที่มีความดันโลหิตปกติหรือความดันโลหิตค่อนไปทางสูงเมื่อบริโภคอาหารแดชพบว่าค่าความดันโลหิตตัวบนลดลง 3.5 มิลลิเมตรปรอท และค่าความดันโลหิตตัวล่างลดลง 2.1 มิลลิเมตรปรอท  ส่วนกลุ่มที่มีความดันโลหิตสูงเมื่อบริโภคอาหารแดชพบว่าค่าความดันโลหิตตัวบนลดลง 11.4 มิลลิเมตรปรอท และค่าความดันโลหิตตัวล่างลดลง 5.5 มิลลิเมตรปรอท ซึ่งเป็นระดับเดียวกับที่ลดได้โดยการใช้ยาลดความดันโลหิตในผู้ที่มีความดันโลหิตสูงระดับต้น นักวิจัยประมาณการว่าระดับความดันโลหิตตัวบนที่ลดลง 3 มิลลิเมตรปรอท สามารถลดความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากโรคอัมพฤกษ์หรือ Stroke ได้ 8% และจากโรคหัวใจ 5% นักวิจัยเชื่อว่าองค์ประกอบของอาหารแดชที่มีผักและผลไม้มากกว่าอาหารชนิดอื่น ๆ และมีผลิตภัณฑ์นมไขมันต่ำนั้นสามารถช่วยในการลดความดันโลหิตได้

หลักการกินอาหาร DASH

– เลือกบริโภคอาหารที่มีไขมันต่ำและหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์เป็นส่วนประกอบ

– ถ้าดื่มนมก็ควรเลือกนมประเภทไขมันต่ำ และไขมันที่เป็นส่วนประกอบก็ควรที่จะเป็นประเภทไขมันชนิดไม่อิ่มตัว

– เน้นการบริโภคผักและผลไม้สดในปริมาณที่มากกว่าอาหารในกลุ่มอื่น

– เลือกบริโภคคาร์โบไฮเดรตกลุ่มธัญพืชชนิดที่ไม่ขัดสี (Whole grain) เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท ลูกเดือย ข้าวฟ่าง ถั่วแดง ถั่วดำ

– บริโภคถั่วเปลือกแข็ง เช่น อัลมอนด์ พีแคน วอลนัท ซึ่งมีปริมาณใยอาหารและแร่ธาตุแมกนีเซียมสูง อีกทั้งยังมีสารต้านอนุมูอิสระกลุ่มวิตามินอี มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวและกรดไขมันที่จำเป็น เช่น โอเมก้า-3

– จำกัดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ให้เกิน 1 ดริงก์ สำหรับผู้หญิง และไม่เกิน 2 ดริงก์ สำหรับผู้ชาย

– จำกัดโซเดียมไม่ให้เกิน  2,000 มิลลิกรัมต่อวัน หรือเทียบเท่ากับเกลือ 1 ช้อนชา

– หลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารสำเร็จรูป เช่น อาหารกระป๋อง ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูป (ไส้กรอก แฮม หมูยอ กุนเชียง ปลาเค็ม)

สัดส่วนของอาหารแดชในระดับพลังงาน 1,600 และ 2,000 กิโลแคลอรี/วัน

 

หมวดอาหารปริมาณ (ส่วน) 
ในระดับ 2,000 
กิโลแคลอรี/วัน
ปริมาณ (ส่วน)
ในระดับ 1,600 
กิโลแคลอรี/วัน
ปริมาณอาหาร 1 ส่วน = เท่าไร?
ข้าว ธัญพืช และผลิตภัณฑ์จากธัญพืช6-86ข้าวซ้อมมือ/เส้นต่าง ๆ ½ ถ้วยตวง (1 ทัพพีเล็ก) 
ขนมปังโฮลวีท 1 แผ่น 
ธัญพืชสุก ½ ถ้วยตวง 
ซีเรียล 30 กรัม
ผลไม้4-54ส้ม กล้วย หรือแอปเปิล  1 ผลกลาง 
ผลไม้หั่น ½ ถ้วยตวง 
ผลไม้แห้ง ¼  ถ้วยตวง
น้ำผลไม้ 100% 120 มิลลิลิตร
ผัก4-53-4ผักสุก ½ ถ้วยตวง (1 กำมือ) 
ผักสด 1 ถ้วยตวง (2 กำมือ)
ผลิตภัณฑ์นมไขมันต่ำหรือปราศจากไขมัน2-32-3นมไขมัน 1% หรือ 0% 220 มิลลิลิตร
โยเกิร์ตพร่องมันเนยหรือ
ไขมัน 0% 1 ถ้วยตวง
เนยแข็ง (ไขมันต่ำ) 45 กรัม
เนื้อสัตว์ต่าง ๆ สัตว์ปีก ปลา อาหารทะเล
ไข่แดง (ไม่เกิน 4 ฟอง/สัปดาห์)
≤ 63-6เนื้อสัตว์ต่าง ๆ สุก 30 กรัม
หรือ 2 ช้อนโต๊ะ
ไข่ทั้งฟอง 1 ฟอง
ไข่ขาว 2 ฟอง
เนื้อสัตว์ต่าง ๆ สัตว์ปีก ปลา อาหารทะเล ไข่แดง (ไม่เกิน 4 ฟอง/สัปดาห์) ≤ 6
3-6เนื้อสัตว์ต่าง ๆ สุก 30 กรัม
หรือ 2 ช้อนโต๊ะ
ไข่ทั้งฟอง 1 ฟอง
ไข่ขาว 2 ฟอง 
ถั่วต่าง ๆ4-5 ส่วน/สัปดาห์3 ส่วน/สัปดาห์ถั่วเปลือกแข็ง 1/3 ถ้วยตวง (45 กรัม)
เนยถั่ว 2 ช้อนโต๊ะ
เมล็ดธัญพืช 2 ช้อนโต๊ะ (15 กรัม)
ถั่วเมล็ดแห้งสุกต่าง ๆ ½ ถ้วยตวง
ไขมัน น้ำมันพืช2-32มาการีน (เนยเทียม) หรือ
น้ำมันพืช 1 ช้อนชา
มายองเนส 1 ช้อนชา
มายองเนสไขมันต่ำ 1 ช้อนโต๊ะ
น้ำสลัดไขมันต่ำ 2 ช้อนโต๊ะ
ของหวาน (ถ้ากิน)≤ 5 ส่วน/สัปดาห์0น้ำตาล 1 ช้อนโต๊ะ
แยมผลไม้ หรือเยลลี่ 1 ช้อนโต๊ะ
น้ำมะนาวเติมน้ำตาล 240 มิลลิลิตร

 

ที่มา : U.SDepartment of Health and Human Services National Institutes of Health National Heart, Lung and Blood Institute, ศัลยา คงสมบูรณ์เวช. 2553 “กินป้องกันโรค” สำนักพิมพ์อัมรินทร์สุขภาพ กรุงเทพมหานคร 

ตัวอย่างการรับประทานอาหารตามหลักของแดชใน 1 วัน

ตัวอย่างอาหารที่ให้พลังงานประมาณ 2,000 กิโลแคลอรี

dash-19-scaled

เช้า

  • โจ๊กข้าวโอ๊ตกับเห็ดฟางและเนื้อไก่ (ไก่ 30 กรัม)
  • น้ำส้มคั้นผสมกาก 1 แก้ว
  • โยเกิร์ต 1 ถ้วย
dash-16

กลางวัน

  • ข้าวซ้อมมือ
  • ไข่ต้ม
  • ผักสด
  • ยำปลาทู
dash-6

ของว่าง

  • มะละกอสุก 8 ชิ้น
  • ขนมปังงาดำ 1 แผ่น
  • ถั่วแดงเย็น
dash-5

เย็น

  • ข้าวซ้อมมือ
  • แกงจืดตำลึงเต้าหู้
  • ถั่วฝักยาวผัดกุ้ง
  • ฝรั่ง ½ ลูก
SHARE