ลดเค็ม ลดความดันโลหิตสูงด้วย
DASH Diet

อาหารแดช (DASH Diet): DASH ย่อมาจาก Dietary Approaches to Stop Hypertension เป็นหลักการบริโภคอาหารที่โครงการวิจัยทางด้านอาหารในประเทศสหรัฐอเมริกาสนับสนุนว่าสามารถช่วยยับยั้งโรคความดันโลหิตสูงได้ โดยการบริโภคอาหารรูปแบบแดชเป็นเวลามากกว่า 12 สัปดาห์ พบว่าระดับความดันโลหิตลดน้อยลง ซึ่งเป็นตัวที่จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและยังช่วยให้ยาลดความดันมีประสิทธิภาพมากขึ้นจนได้รับการยอมรับว่าเป็นอาหารที่แพทย์และนักกำหนดอาหารแนะนำให้ใช้ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง และผลการวิจัยพบอีกว่าอาหาร “แดช” ลดความดันได้มากที่สุดเมื่อเทียบกับอาหารประเภทไขมันต่ำที่เคยแนะนำกันมาในอดีต กลุ่มคนที่มีความดันโลหิตปกติหรือความดันโลหิตค่อนไปทางสูงเมื่อบริโภคอาหารแดชพบว่าค่าความดันโลหิตตัวบนลดลง 3.5 มิลลิเมตรปรอท และค่าความดันโลหิตตัวล่างลดลง 2.1 มิลลิเมตรปรอท ส่วนกลุ่มที่มีความดันโลหิตสูงเมื่อบริโภคอาหารแดชพบว่าค่าความดันโลหิตตัวบนลดลง 11.4 มิลลิเมตรปรอท และค่าความดันโลหิตตัวล่างลดลง 5.5 มิลลิเมตรปรอท ซึ่งเป็นระดับเดียวกับที่ลดได้โดยการใช้ยาลดความดันโลหิตในผู้ที่มีความดันโลหิตสูงระดับต้น นักวิจัยประมาณการว่าระดับความดันโลหิตตัวบนที่ลดลง 3 มิลลิเมตรปรอท สามารถลดความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากโรคอัมพฤกษ์หรือ Stroke ได้ 8% และจากโรคหัวใจ 5% นักวิจัยเชื่อว่าองค์ประกอบของอาหารแดชที่มีผักและผลไม้มากกว่าอาหารชนิดอื่น ๆ และมีผลิตภัณฑ์นมไขมันต่ำนั้นสามารถช่วยในการลดความดันโลหิตได้

หลักการกินอาหาร DASH
– เลือกบริโภคอาหารที่มีไขมันต่ำและหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์เป็นส่วนประกอบ
– ถ้าดื่มนมก็ควรเลือกนมประเภทไขมันต่ำ และไขมันที่เป็นส่วนประกอบก็ควรที่จะเป็นประเภทไขมันชนิดไม่อิ่มตัว
– เน้นการบริโภคผักและผลไม้สดในปริมาณที่มากกว่าอาหารในกลุ่มอื่น
– เลือกบริโภคคาร์โบไฮเดรตกลุ่มธัญพืชชนิดที่ไม่ขัดสี (Whole grain) เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท ลูกเดือย ข้าวฟ่าง ถั่วแดง ถั่วดำ
– บริโภคถั่วเปลือกแข็ง เช่น อัลมอนด์ พีแคน วอลนัท ซึ่งมีปริมาณใยอาหารและแร่ธาตุแมกนีเซียมสูง อีกทั้งยังมีสารต้านอนุมูอิสระกลุ่มวิตามินอี มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวและกรดไขมันที่จำเป็น เช่น โอเมก้า-3
– จำกัดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ให้เกิน 1 ดริงก์ สำหรับผู้หญิง และไม่เกิน 2 ดริงก์ สำหรับผู้ชาย
– จำกัดโซเดียมไม่ให้เกิน 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน หรือเทียบเท่ากับเกลือ 1 ช้อนชา
– หลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารสำเร็จรูป เช่น อาหารกระป๋อง ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูป (ไส้กรอก แฮม หมูยอ กุนเชียง ปลาเค็ม)
สัดส่วนของอาหารแดชในระดับพลังงาน 1,600 และ 2,000 กิโลแคลอรี/วัน
หมวดอาหาร | ปริมาณ (ส่วน) ในระดับ 2,000 กิโลแคลอรี/วัน | ปริมาณ (ส่วน) ในระดับ 1,600 กิโลแคลอรี/วัน | ปริมาณอาหาร 1 ส่วน = เท่าไร? |
ข้าว ธัญพืช และผลิตภัณฑ์จากธัญพืช | 6-8 | 6 | ข้าวซ้อมมือ/เส้นต่าง ๆ ½ ถ้วยตวง (1 ทัพพีเล็ก) ขนมปังโฮลวีท 1 แผ่น ธัญพืชสุก ½ ถ้วยตวง ซีเรียล 30 กรัม |
ผลไม้ | 4-5 | 4 | ส้ม กล้วย หรือแอปเปิล 1 ผลกลาง ผลไม้หั่น ½ ถ้วยตวง ผลไม้แห้ง ¼ ถ้วยตวง น้ำผลไม้ 100% 120 มิลลิลิตร |
ผัก | 4-5 | 3-4 | ผักสุก ½ ถ้วยตวง (1 กำมือ) ผักสด 1 ถ้วยตวง (2 กำมือ) |
ผลิตภัณฑ์นมไขมันต่ำหรือปราศจากไขมัน | 2-3 | 2-3 | นมไขมัน 1% หรือ 0% 220 มิลลิลิตร โยเกิร์ตพร่องมันเนยหรือ ไขมัน 0% 1 ถ้วยตวง เนยแข็ง (ไขมันต่ำ) 45 กรัม |
เนื้อสัตว์ต่าง ๆ สัตว์ปีก ปลา อาหารทะเล ไข่แดง (ไม่เกิน 4 ฟอง/สัปดาห์) | ≤ 6 | 3-6 | เนื้อสัตว์ต่าง ๆ สุก 30 กรัม หรือ 2 ช้อนโต๊ะ ไข่ทั้งฟอง 1 ฟอง ไข่ขาว 2 ฟอง |
เนื้อสัตว์ต่าง ๆ สัตว์ปีก ปลา อาหารทะเล ไข่แดง (ไม่เกิน 4 ฟอง/สัปดาห์) | ≤ 6 | 3-6 | เนื้อสัตว์ต่าง ๆ สุก 30 กรัม หรือ 2 ช้อนโต๊ะ ไข่ทั้งฟอง 1 ฟอง ไข่ขาว 2 ฟอง |
ถั่วต่าง ๆ | 4-5 ส่วน/สัปดาห์ | 3 ส่วน/สัปดาห์ | ถั่วเปลือกแข็ง 1/3 ถ้วยตวง (45 กรัม) เนยถั่ว 2 ช้อนโต๊ะ เมล็ดธัญพืช 2 ช้อนโต๊ะ (15 กรัม) ถั่วเมล็ดแห้งสุกต่าง ๆ ½ ถ้วยตวง |
ไขมัน น้ำมันพืช | 2-3 | 2 | มาการีน (เนยเทียม) หรือ น้ำมันพืช 1 ช้อนชา มายองเนส 1 ช้อนชา มายองเนสไขมันต่ำ 1 ช้อนโต๊ะ น้ำสลัดไขมันต่ำ 2 ช้อนโต๊ะ |
ของหวาน (ถ้ากิน) | ≤ 5 ส่วน/สัปดาห์ | 0 | น้ำตาล 1 ช้อนโต๊ะ แยมผลไม้ หรือเยลลี่ 1 ช้อนโต๊ะ น้ำมะนาวเติมน้ำตาล 240 มิลลิลิตร |
ที่มา : U.S. Department of Health and Human Services National Institutes of Health National Heart, Lung and Blood Institute, ศัลยา คงสมบูรณ์เวช. 2553 “กินป้องกันโรค” สำนักพิมพ์อัมรินทร์สุขภาพ กรุงเทพมหานคร
ตัวอย่างการรับประทานอาหารตามหลักของแดชใน 1 วัน
ตัวอย่างอาหารที่ให้พลังงานประมาณ 2,000 กิโลแคลอรี

เช้า
- โจ๊กข้าวโอ๊ตกับเห็ดฟางและเนื้อไก่ (ไก่ 30 กรัม)
- น้ำส้มคั้นผสมกาก 1 แก้ว
- โยเกิร์ต 1 ถ้วย

กลางวัน
- ข้าวซ้อมมือ
- ไข่ต้ม
- ผักสด
- ยำปลาทู

ของว่าง
- มะละกอสุก 8 ชิ้น
- ขนมปังงาดำ 1 แผ่น
- ถั่วแดงเย็น

เย็น
- ข้าวซ้อมมือ
- แกงจืดตำลึงเต้าหู้
- ถั่วฝักยาวผัดกุ้ง
- ฝรั่ง ½ ลูก